VIII edycja Festiwalu Kultury Żydowskiej w Warszawie

Na muzycznej scenie tegorocznej, ósmej edycji Festiwalu Kultury Żydowskiej "Warszawa Singera" pojawi się plejada wybitnych artystów polskich i zagranicznych. Podczas 9-dniowego festiwalu zaprezentują oni utwory, będące połączeniem tradycyjnej muzyki klezmerskiej oraz rozmaitych międzynarodowych inspiracji. Festiwal odbędzie się w dniach 27 sierpnia – 4 września w Warszawie.

Od kilku lat na festiwal zapraszani są wybitni artyści polscy, którzy czerpią inspiracje z muzyki żydowskiej. Podczas tegorocznej edycji po repertuar żydowski sięgnie Anna Maria Jopek, która wystąpi gościnnie z zespołem klezmerskim KROKE 30 sierpnia w Teatrze Żydowskim.

Wydarzeniem artystycznym festiwalu będzie również uroczysty koncert ORKIESTRY FILHARMONII OPOLSKIEJ im. J. ELSNERA pod dyrekcją Bogusława Dawidowa, który odbędzie się we wtorek, 1 września, o godz. 19:00, w Kościele Wszystkich Świętych przy Placu Grzybowskim w Warszawie. Podczas koncertu zostaną wykonane dwa utwory: "STEMPENIU" z narracją Zbigniewa Zamachowskiego oraz V SYMFONIA C-MOLL OP. 67 LUDWIGA VAN BEETHOVEN.  A STEMPENIU Sholema Aleichema to romantyczna opowieść o miłości zdradzie i wierności, o ludzkiej słabości i sile, którą można czerpać z tradycji.

Wśród zagranicznych wydarzeń festiwalu na szczególną uwagę zasługuje opera klezmerska Franka Londona „The Night in The Old Marketplace” – niezwykłe widowisko będące połączeniem niepowtarzalnej muzyki i awangardowych wizualizacji. Frank London – twórca i jeden z wykonawców spektaklu to nowojorski trębacz, dyrygent i kompozytor, zdobywca nagrody Grammy w kategorii Contemporary World Music za album Wonder Wheel. Podczas warszawskiego występu towarzyszyć mu będą znakomici przedstawiciele międzynarodowej sceny klezmerskiej, m.in. Aaron Alexander, Lorin Sklamberrg i inni. Fani Franka Londona będą mogli posłuchać jego repertuaru również podczas Nocy Klezmerów, gdzie wystąpi wspólnie z nowojorską grupą Brass All Stars oraz Christianem Davidem - światowej sławy klarnecistą z Niemiec, jak również podczas koncertu "Nigunim" w offowym klubie Hydrozagadka na warszawskiej Pradze, 4 września.

Uroczystym otwarciem Festiwalu będzie koncert jednego z najwybitniejszych współczesnych kantorów, Josepha Malovanego z towarzyszeniem chóru Synagogi pod Białym Bocianem we Wrocławiu. Koncert odbędzie się 28 sierpnia w niedzielę w Synagodze im. Nożyków na ul. Twardej.  Od ponad 30 lat Joseph Malovany sprawuje funkcję kantora Synagogi przy Piątej Alei w Nowym Jorku. Rewelacyjny głos artysty, tenor spinto oraz dorobek kilkunastu płyt spowodował, że artysta zyskał przydomek „Pavarotti synagogi”. W jego repertuarze obok pieśni chasydzkich znajdziemy również utwory świeckie – oratoria, arie operowe i melodie neapolitańskie.

Podczas festiwalu, zarówno w Warszawie jak i w Górze Kalwarii wystąpi Ger Mandolin Ensemble – amerykańska orkiestra mandolinistów z San Francisco, będąca próbą rekonstrukcji przedwojennej żydowskiej orkiestry z Góry Kalwarii. Dla miłośników muzyki jidysz atrakcją będą również koncerty: Bena Zimeta „My Yiddishland” – legendarnego barda francuskiego o polskich korzeniach, śpiewającego w jidysz oraz po francusku, który wystąpi wspólnie z Yiddish Quarter oraz Rana Danka – izraelskiego wirtuoza, laureata wielu międzynarodowych konkursów, nagradzanego od Sydney po Cleveland i okrzykniętego międzynarodową rewelacją pianistyczną.

Atrakcją muzyczną festiwalu będzie również koncert Karstena Troyke –  niemieckiego aktora i piosenkarza zafascynowanego muzyką jidysz, który zagra 1 sierpnia w Teatrze Żydowskim koncert z repertuaru swojej płyty „Jiddish Tango” wspólnie z wybitnymi niemieckimi muzykami: Janem Hermerschmidtem, Sarą Bialas-Tenenberg oraz Trio Scho. Po raz pierwszy do Polski przyjedzie również kanadyjski sekstet Sisters of Sheynville – Lenka Lichtenberg, Isabel Fryszland, Fern Lindzon, Rachel Melas, KiKi Sagee oraz Lorie Wolf z koncertem „Zing Shvesterlakh, Swing Sisters!”. Sisters of Sheynville to wielokrotnie nagradzany kobiecy projekt muzyczny, tworzący swingowo-bluesowy klezmerski repertuar nawiązujący stylistyką do złotych lat 50. oraz 60. Co ciekawe, zarówno Isabel Fryszberg, Fern Lindzon, KikiSagee, Lori Wolf jak i Rachel Melas mają polskie korzenie i będzie to równocześnie ich pierwsza sentymentalna podróż do Polski. Lenka Lichtenberg jest z pochodzenia Czeszką.

W tym roku wiele ciekawych projektów znajdą również miłośnicy żydowskiej kultury awangardowej. Specjalny koncert performatywny na warszawskiej Pradze w Teatrze Akademia na 11 Listopada zagrają współcześni artyści – Candy, Marcin Gokieli „King-Kong”, Paweł Szamburski oraz Paweł Zakrocki w projekcie „SzaZa”. SzaZa to niezwykłe połączenie pozornie skrajnych przeciwieństw – hałasu i ciszy, popu i współczesnej kameralistyki, wyrafinowanej mądrości i naiwnej bezmyślności. Za pomocą klarnetu i skrzypiec w formie groteskowej, mrocznej zabawy, połączonej z poważną wypowiedzią muzyczną, szukają jedności przeciwieństw i łamią kulturowe stereotypy. Koncert plenerowy „Żydowski swing”  na Placu Grzybowskim zagra również zespół Ektoplazma, powstały z inicjatywy Raphaela Rogińskiego. Zespół zafascynowany jest amerykańskim swingiem w jego najbardziej archaicznej odmianie i adaptuje utwory z archiwalnych nagrań orkiestr dętych terenu Missisipi z lat 30.-50. XX wieku.

Niezwykłym projektem będą również spacery muzyczne z zespołem muzycznym OPA! Z Rosji. OPA! to sceniczno-klubowy projekt muzyków z różnych zakątków dawnego ZSRR, z  10-letnim stażem prosto z St. Petersburga. Zespół zagra swój repertuar w okolicach Pałacu Kultury i ulicy Świętokrzyskiej oraz na Pradze w urbanistycznych aranżacjach, łącząc czar i kicz a’la Kusturica ze stadionową energią i inteligentnym humorem undergroundu.

Wśród wybitnych artystów występujących na tegorocznym Festiwalu znajdą się również Michał Hochman, twórca kultowego utworu "Konik na biegunach", Mendy Cahan z Izraela, zespóły The All Star Fray Band z Kanady - łączący współczesną poezję jiddish z globalnymi inspiracjami muzycznymi, awangardowy zespół Daktari i wielu innych.

Festiwal zamknie uroczysty koncert finałowy "Dwór Cadyka" 4 września na Placu Grzybowskim podczas którego wystąpią wspólnie wybitni artyści festiwalu – Lenka Lichtenberg, Frank London, Christian David, Gołda Tencer, Szymon Szurmiej i aktorzy Teatru Żydowskiego.

Patronat nad całym wydarzeniem objął Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP, Prezydent M. St. Warszawy oraz Ambasador Izraela. Festiwal został włączony do oficjalnego programu Polskiej Prezydencji w Unii Europejskiej.